Hoe kijken nieuwe Nederlanders tegen de Nederlandse vlag aan?

De Nederlandse vlag werd drie jaar geleden door een Haagse politieman op de grond gesmeten tijdens een demonstratie van de zogenoemde Gele hesjes. De reacties in het land hierop varieerden van woede tot verdriet. Wat vinden nieuwe Nederlanders van dit voorval?

De Gele hesjes nl protesteerden drie jaar geleden al anderhalf jaar. Wat zijn de Gele hesjes nl? Dit was gekopieerd van de Franse Gilet jaunes, die aanvankelijk de straat op gingen om te ageren tegen de verhoogde benzinebelastingen in dat land. In Nederland richtte men zich eerst ook op de accijnzen. Maar al gauw werden meer zaken de demonstranten een doorn in het oog, zoals het immigratiebeleid, de zorg en het klimaatakkoord, om maar enkele kwesties te noemen. Je zou kunnen zeggen: Als er vijfhonderd Gele hesjes waren, waren er vijfhonderd wensen, verlangens, eisen, doelen. De grootste gemene deler was echter de afkeer van de regering, met in persoon minister-president Mark Rutte.

Er waren op een enkele ongeregeldheid na, geen noemenswaardige gebeurtenissen tijdens de demonstraties van hen voorgevallen. Wél leek het alsof vanaf het begin de landelijke politie een enorme behoedzame opstelling tegenover deze demonstranten had. Het wilde waarschijnlijk deze protesten met voorzichtigheid betrachten en ontvingen wellicht orders van bovenaf dat het niet moest worden zoals destijds in Frankrijk en België.     

Het vijfde weekend van het bestaan van de beweging kwam het ineens tot een waarlijk gevecht tussen de politie en de demonstranten. Getuigen zeiden dat het op een veldslag leek die zich afspeelde op verschillende plekken in de Hofstad. Maar ook de beelden bij het Journaal op televisie en op internet lieten een angstaanjagende schermutseling zien. In één van die afschuwelijke momenten werden demonstranten met Nederlandse vlaggen bij een lunchroom in het centrum hardhandig teruggedrongen. De wapenstok werd gebruikt door de politie en een agent gooide een Nederlandse vlag, na die van iemand te hadden afgepakt, op de grond. Dit was gefilmd door een toeschouwer en de video verscheen op mediawebsite Dumpert en op YouTube.

Nederlandse vlag betekent niet veel   

Autochtone Nederlanders hebben in meerderheid helemaal niets met de Nederlandse vlag. Ze zien het als 'nationalistisch', een woord dat bij hen een negatieve lading heeft. Er bestaat zelfs botweg een aversie tegen de nationale 'driekleur'. Desalniettemin waren alle politieke partijen, op de Partij voor de Dieren na, voor het plaatsen van 'de vlag' in de Tweede Kamer. Het initiatief daarvoor kwam van de op de Bijbel gestoelde Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP).

Republikein Bas Bakker heeft niets met de vlag. 'Ik hang hem alleen maar uit met Dodenherdenking en Bevrijdingsdag', zegt de negenenveertigjarige productiemedewerker uit Dordrecht. Wat vindt hij dan van Nederlandse patriotten? 'Ik snap dat niet, maar het is hun goed recht.' Maar ook bij Bakker kan de bewuste agent niet op sympathie rekenen. 'Wat hij had gedaan, getuigt van weinig fatsoen en respect voor degenen die in de geschiedenis gestreden hebben en gesneuveld zijn voor de Nederlandse vlag.' 

In Nederland wordt het tonen en uithangen van de 'driekleur' wél geaccepteerd tijdens bepaalde feestdagen. Op Konings- en Bevrijdingsdag kan het Nederlandse volk ineens zonder schroom met de vlag wapperen. In sommige landen is dat heel anders. Een staat als Spanje heeft het gehele jaar door bijvoorbeeld vlaggen in het openbaar hangen. En bekend is natuurlijk de trots van de Noord-Amerikaan voor zijn 'Stars and stripes'.

Hoe is het wat dit betreft, gesteld in de landen van herkomst van nieuwe Nederlanders: Araa el Jaramani, Halewat Gebreselassie* en *Aziz 'Ali B' el Kandoussi? De Syrisch-Nederlandse Jaramani woont vijf jaar in Nederland, nadat ze uit Syrië vluchtte voor de oorlog. 'Ik had ook persoonlijke problemen met het Assad-regime.' De zesenveertigjarige zegt dat het haar bevalt hier in Nederland. 'Het is hier veilig en er zijn waarden als rechten en gelijkheid.' Wat de politieman gedaan heeft, begrijpt ze niet. 'Misschien was het uit wrok tegen een persoon of de regering, maar het is niet eerlijk, want hij 'pakt' dan nu het gehele land. Ik vind het slecht van hem om het symbool van de goede concepten die dit land heeft, te beledigen.' Ze beaamt dat zoiets ook in Syrië mogelijk zou zijn geweest. 'Als die politieman demonstreerde tegen dictator Assad.' Desalniettemin zou zo'n agent evengoed gearresteerd worden.

In haar land van origine wordt op tweeërlei wijze tegen de nationale vlag aangekeken. 'Sommigen zien het als het symbool van het land, anderen zien het als die van president Assad.' Ze vertelt verder: 'Het landsdoek zorgt voor spanningen. Na de revolutie kwam er naast de bestaande vlag die het regime zwaait, een nieuwe banier bij. De nieuwe vlag vertegenwoordigt de 'revolutionairen'. Assad gebruikt die vlag als het zinnebeeld tegen hen.'

Voor de vlag van haar 'nieuwe land' heeft ze respect. 'Ik heb een hoge achting voor Nederland en de Nederlanders.' Op de vraag of Jaramani zich meer verbonden voelt met haar oorspronkelijke land of met haar huidige land, zegt ze: 'Wat herinneringen betreft, meer met Syrië, maar qua heden en toekomst is het Nederland.'

El Kandoussi heeft de haardos van tv-persoonlijkheid Ali B. 'Men noemt me dan ook zo', zegt hij. De gewezen fietsenmaker is zo'n veertig jaar geleden geboren in Marokko. Hij kwam als klein kind naar het Utrechtse Soesterberg. 'Wij hebben het in Nederland heel goed', steekt hij van wal. 'Ik boek wel eens een vakantie naar Marokko voor een maand, maar dat blijkt dan echt te lang te zijn. Nederland is mijn huis.' Voor het incident dat de politieman veroorzaakte, heeft El Kandoussi geen goed woord over. 'Schandalig. Die man vertegenwoordigde de staat.' Hoe men in zijn oorspronkelijke land tegen de vlag aankijkt? 'Met een diep respect.' Wat die agent heeft gedaan, zou hem, volgens El Kandoussi, in het Noord-Afrikaanse land een 'fikse gevangenisstraf' hebben opgeleverd. 'Ik weet niet wat deze man kan hebben bezield. Misschien was hij ongelukkig, of had hij een slechte dag.' El Kandoussi houdt van de Nederlandse vlag. Evenals die van Marokko. Hem zul je niet met een Marokkaanse vlag op een Marokkaans-Nederlandse bruiloft ook zien. 'Daar doe ik niet aan. Of ik zou dan alle twee meebrengen.' Hij kan en wil niet kiezen tussen de vaandels. 'Op beiden ben ik ik trots.' 

Halewat Gebreselassie is van Eritrese komaf en ging haar man, die al in Nederland was, achterna. Nu woont ze hier zes jaar, doet een opleiding assistent-verkoopster en loopt stage bij de Zeeman. Ze komt oorspronkelijk uit Eritrea, maar is geboren en getogen in Soedan. Het voorval met de politieman geeft haar 'geen lekker gevoel', zegt ze, terwijl ze kleding in een bak opvouwt. Favoriet aan Nederland vindt ze: 'De mensen'. 'In het bijzonder mijn collega's en mijn docent.' Ze verhaalt dat ze nooit in haar werkelijke land is geweest en er dan ook geen gevoelens voor heeft. 'Ik weet dat sommigen daar de nationale vlag zeer serieus nemen. Daar heb ik ook geen binding mee. En aangezien ik die niet met de Eritrese vlag heb, heb ik die ook niet met de Nederlandse.' Ze vindt de daad van de politieman echter verwerpelijk. 'Zoiets kun je niet maken.' Dat het dus zeer apart gedrag van de politie-agent was, daar zijn de drie nieuwe Nederlanders het met elkaar over eens. 

         

Informatie politie Den Haag

Wat bewoog deze politie-agent om dit te doen? Het is volledig acceptabel als iemand niets met de Nederlandse vlag heeft, niet gecharmeerd is van Holland, maar bij voorkeur is dat een privé-kwestie en komt het welbeschouwd niet echt ter sprake. Je toont zulks eigenlijk niet echt in het openbaar. Een politie-agent -een ambtenaar in functie- doet zoiets uiteraard al helemaal niet. Wat is dit voor iemand? De man oefende zijn werk uit, was in uniform. Hij trad daar niet op als 'prive-persoon', maar als 'de politie'. Hij vertegenwoordigde deze entiteit. Wat is hier aan de hand? Voor de opleiding tot politie-agent moet je immers een psychologisch onderzoek hebben ondergaan. De agent, kan dus aangenomen worden, is fysiek en geestelijk gezond.

Informatie was gevraagd aan de Haagse politie. Uiteraard waren daar onder meer pogingen bij ondernomen om deze man destijds te spreken te krijgen. Toenmalig woordvoerder van de Haagse politie Perry Evenhuis https://twitter.com/POL_DenHaag zei dat dit niet mogelijk was. Over het handelen van de politieman wilde hij kwijt: 'Geenszins was het de bedoeling van hem om de symboliek van de Nederlandse vlag geweld aan te doen of opzettelijk oneerbiedig te behandelen. Eén van de demonstranten verwijderde zich van de groep, de politie greep daarop in om hem bij de groep te voegen. In dat proces zwaaide de man met een vlag op een vlaggenstok. Dit hinderde de politie in haar werk, waarop de agent de vlag uit de handen van de demonstrant trok en de vlag wegwierp.' Op de reactie dat je nooit en te nimmer de Nederlandse vlag op de grond gooit, reageerde Evenhuis niet meer.

Maar of iemand nu vaderlandslievend is, of niet. Vriend en vijand zal het erover eens zijn dat het smijten van de Nederlandse vlag op de grond door een politie-agent, niet kan. Het Koningshuis is naar een reactie gevraagd. Het stelde dat dat niet mogelijk was. Nu is dat nog te begrijpen. Maar ook de woordvoering van de minister-president hulde zich wat dit voorval betreft destijds in een stilzwijgen. Gevraagd naar commentaar zei spreekbuis Angela Hess: 'Voor dergelijke vragen kunt u zich wellicht beter richten tot de lokale overheid'. 'Aangezien deze daad een impact van landelijke omvang heeft, wordt ook een reactie van de minister-president verlangd. Wat is de reden dat de woordvoering helemaal geen antwoord geeft op gestelde vragen?' Hierop mocht de krant niets meer vernemen. Aan de SGP https://sgp.nl/home werd gevraagd of het als de initiatiefnemer van het plaatsen van de Nederlandse vlag in de Tweede Kamer wellicht Kamervragen zou stellen over dit incident. Een antwoord daarop bleef uit.

Als gezagvoerster destijds van de Haagse politie was toentertijds  burgemeester van Den Haag Pauline Krikke om inlichtingen verzocht. Op vragen als: 'Weet u van dit incident en weet u wie deze persoon is? Zo ja; Heeft u met de betrokken agent gesproken? Zo nee; Waarom heeft u dat niet gedaan?' reageerde toenmalig woordvoerder Daan Bonenkamp: 'Het is de burgemeester bekend dat de politie heeft moeten optreden naar aanleiding van wanordelijkheden tijdens deze demonstratie. Er zijn toen tevens aanhoudingen verricht. Indien u vragen heeft over het optreden van de politie tijdens deze demonstratie, kunt u zich rechtstreeks tot de politie wenden.' 'MAG heeft zich ook tot de politie gewend, maar wilde ook een reactie van mevrouw Krikke.' 'De gemeente was ook niet formeel vooraf van deze demonstratie in kennis gesteld. Desalniettemin was deze spontane demonstratie na overleg tussen burgemeester van Den Haag en politie toch gefaciliteerd op het Plein.' (Het Plein is een plein naast het Binnenhof, red.) 'Dit alles wat u vertelt, is nog altijd geen excuus om de Nederlandse vlag op de grond te werpen. U reageert helemaal niet op het incident daarmee. MAG had geen enkele vraag gesteld over 'wanordelijkheden' en ook geen verlangen dus om antwoord daarop te krijgen.' Ook hierop werd niet meer gereageerd door de woordvoering van de gewezen burgermoeder.

Er is traditioneel een wantrouwen naar het politie-gezag. Maar het is niet te hopen dat de argwaan door deze gebeurtenis naar een niet eerder gekend dieptepunt zal dalen. De handeling van de Haagse politie-agent, - van 'de politie'- is een 'signaal', eentje waar ook geen woorden voor zijn. Het politie-apparaat kan een ommekeer in Nederland hebben teweeggebracht hiermee. Het land wellicht wezenlijk in een situatie 'voor' en een 'na' hebben gebracht. Het apparaat heeft in de ogen van sommigen, de afschuwelijke boodschap aan dit land afgegeven, van dat het geen respect voor Nederland heeft. Zo getuige reacties op Twitter. Daar valt te lezen in tweets: 'De Nederlander is tweederangs' en 'Dit optreden tegen eigen volk is onaanvaardbaar'. De opvatting is: De politie dient dit land niet meer.

Sommige burgers hadden nu definitief afgedaan met de politie. Twitteraars waren van mening dat ze de agenten als 'landverraders' zagen. Maar wat dan te doen? De politie is immers de enige entiteit in Nederland die de burger mag beschermen. Sommige mensen hadden daar al een 'oplossing' voor. 'Wij zijn het volk en met veel meer. Pak ze.' Een ander schreef: 'Laat die vlam maar komen.'